Er is niets zo vervelend als het moment waarop je erachter komt dat het niet vanzelf gaat. Het contact met je leidinggevende loopt stroef. Je werk wordt een worsteling. Op een gegeven moment betrap je jezelf erop dat je naar buiten zit te staren en je maar één ding afvraagt: “hoe kom ik hier weg?”.
Als iemand met mij een gesprek begint over “een lastige baas” dan maak ik altijd een grapje: alleen een hond heeft een baas. En dat klopt. Op het moment dat je jouw baas ook daadwerkelijk baas gaat noemen heb je jezelf in een ondergeschikte positie gezet. In gedachten plaats je jezelf al in een verhouding waarbij je alleen dat nog maar mag en kan doen wat de baas zegt. Onzin natuurlijk!
Zeker bij de start van een nieuwe baan of als je een nieuwe activiteit oppakt is het heerlijk als er iemand is die zegt hoe het moet. Hoe de printer werkt, waar de belangrijke bestanden op de server staan en wat de regels zijn als je in de werkplaats aan de slag gaat. Maar je bent niet aangenomen om te herhalen wat men al deed. Je bent aangenomen om het beter te gaan doen. Steve Jobs heeft het eens mooi verwoord.
It doesn’t make sense to hire smart people and tell them what to do.
We hire smart people so they can tell us what to do.
Steve Jobs
Mijn keuze, en advies aan jou, is om altijd te kiezen voor samenwerken. Je leidinggevende vervult net als jij een rol binnen het bedrijf. Jullie hebben beide een verschillende functie die op papier naadloos aansluit. In de praktijk is er finetuning nodig en dat bepaald of je het vermogen hebt om samen te werken. Ben je in staat het grotere doel van jouw team, de afdeling en het bedrijf te zien? Dragen je handelingen daar aan bij of focus jij je vooral op je eigen bureau?
En hoe is het met je baas? Is hij breed glimlachend in de rol van “baas” gestapt? Geeft hij aan te veel mensen leiding, heeft hij dat lastige project opgepakt, zijn de doelen die hij moet realiseren onrealistisch hoog, is zijn thuissituatie een enorme puinzooi? Kijk eens verder. Waar ik natuurlijk heel snel “hij” schrijf kan er prima “zij” staan. In de praktijk zie je dat zowel vrouwelijke als mannelijke leidinggevenden er een potje van kunnen maken.
We gaan samenwerken! Dus het eerste wat we doen is ons hoofd koel houden. Primair reageren doen we niet. Dus je gaat niet met de deur slaan, gooit geen stapels papier door de ruimte. Ook de subtiele hints laat je achterwege zoals het overslaan van je leidinggevende bij het koffierondje of simpelweg doen dat je hem of haar niet hoort. Wat al helemaal niet effectief is, is je hart uitstorten bij een collega. Ik schreef al iets over de cirkel van invloed en de cirkel van betrokkenheid: https://community.kivi.nl/coaching/betrokken-maar-geen-invloed-levert-stress
Wat heb jij nodig? Welke informatie, op welk moment en van wie? Schrijf het eens op. Gewoon een kolom met input. In de volgende kolom beschrijf je wat je dan gaat doen. Noem dat het proces. In de derde kolom schrijf je wat het oplevert: de output. Past je baas in het schema? Doet je baas wat hij moet doen. Herstel: geeft je baas jou die informatie die je nodig hebt op het juiste moment? Daar mag je best een weekend over doen om dat goed op papier te zetten. Voor KIVI leden is er altijd de optie om hier met een KIVI Ingenieurscoach over te spreken.
Ik heb altijd waardering gehad voor de medewerkers in mijn team die zelf de regie nemen. Mensen die zeggen: “heb je een momentje, ik wil iets met je bespreken”. Managers hebben een volle agenda en dat gold bij mij net zo in die tijd. Maar voor die mensen had ik altijd direct tijd. Je verwacht dan dat je in dat gesprek kritiek krijgt, maar dat is niet zo. Mijn ervaring is dat de medewerker goed voorbereid het gesprek begint. De problemen benoemt en oplossingen aangeeft. Soms met alternatieven soms met de rust en de vraag om er op korte termijn over door te praten.
Leiderschap is iets anders dan de baas zijn. Ook een medewerker kan leiderschap tonen. Als de doelen helder zijn en we onze rol begrijpen dan wordt samenwerken zo veel makkelijker.
Een stappenplan?
- Blijf weg bij emotie, je bent een professional
- Analyseer de situatie
- Krijg je wat je nodig hebt, geef je wat de ander nodig heeft?
- Ga (voorbereid) in gesprek
- Kies altijd voor het gemeenschappelijk belang en voor samenwerking
Succes!
